Ιστορικό

Ο Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος (ΕΟΧ) δημιουργήθηκε με σκοπό την επέκταση της κοινοτικής εσωτερικής αγοράς στις χώρες Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ). Ο ΕΟΧ βασίζεται στις τέσσερις βασικές ελευθερίες: ελεύθερη διακίνηση αγαθών, ανθρώπων, κεφαλαίων και υπηρεσιών ανάμεσα στις χώρες του ΕΟΧ, και στοχεύει στην προώθηση συνεχούς και ισορροπημένης ενδυνάμωσης των εμπορικών και οικονομικών σχέσεων ανάμεσα στις χώρες μέλη του ΕΟΧ. Για το σκοπό αυτό, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών ενσωματώνουν σχετικές νομοθεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις εθνικές τους νομοθεσίες, μέσω της Συμφωνίας ΕΟΧ, διασφαλίζοντας έτσι τις τέσσερις βασικές ελευθερίες στον ΕΟΧ.
Η αρχική συμφωνία για τη δημιουργία του ΕΟΧ υπεγράφη στις 2 Μαΐου 1992, τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 1994 και συμπεριλάμβανε τότε τα 12 κράτη μέλη της EE και τα επτά κράτη EZEΣ. Ωστόσο, τα μέλη της ΕΖΕΣ/ΕΟΧ σύντομα μειώθηκαν: η Ελβετία αποφάσισε να μην κυρώσει τη συμφωνία, ύστερα από το αρνητικό αποτέλεσμα του σχετικού δημοψηφίσματος, ενώ η Αυστρία, η Σουηδία και η Φινλανδία προσχώρησαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 1995. Στον ΕΟΧ παρέμειναν μόνο η Ισλανδία, η Νορβηγία και το Λιχτενστάιν. Όταν, κατά την ιστορική διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου την 1η Μαΐου 2004, τα Κράτη Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αυξήθηκαν σε 27, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών καθιέρωσαν τις Χορηγίες ΕΟΧ και Νορβηγίας. Πιο συγκεκριμένα, η Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και η Νορβηγία δημιούργησαν τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό ΕΟΧ, ενώ η Νορβηγία δημιούργησε επιπρόσθετα τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό Νορβηγίας.
Οι χορηγίες που παρέχονται μέσω των δύο Χρηματοδοτικών Μηχανισμών αποτελούν την συνεισφορά των τριών χωρών (Ισλανδία, Λιχτενστάιν, Νορβηγία) στη μείωση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων στην Ευρώπη, στην ενδυνάμωση των διμερών σχέσεων, στην προώθηση της ανταλλαγής γνώσεων και τεχνογνωσίας σε θεματικούς τομείς υψηλού ενδιαφέροντος και γενικότερα στην υποστήριξη των νέων κρατών μελών συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, της Πορτογαλίας και της Ισπανίας, στις προσπάθειές τους να συμμετάσχουν πλήρως στη διευρυμένη εσωτερική αγορά.
Στο πλαίσιο αυτό κάθε δικαιούχο κράτος συνάπτει Μνημόνιο Κατανοήσεως με τις δότριες χώρες στο οποίο προσδιορίζονται:
•    Οι εξειδικευμένοι τομείς που θα λάβουν χρηματοδότηση
•    Οι μορφές της χρηματοδότησης
•    Το σύστημα διαχείρισης και ελέγχου που θα εφαρμοστεί
•    Το θεσμικό πλαίσιο εντός του οποίου θα υλοποιηθεί ο Χρηματοδοτικός Μηχανισμός